Το "εύρημα" της Κρεμάλας

Της Ελένης Γκίκα

Θα πρέπει να σας εξομολογηθώ ότι πριν έρθω, μπήκα έτσι, εντελώς τυχαία, νομίζοντας ότι δεν θα με περιμένει κάτι ιδιαίτερο, στην ιστοσελίδα του Νίκου, του Παργινού. Εκεί, εκτός από το βιογραφικό του, την περίληψη της «Κρεμάλας» και τα προσεχή σχέδιά του, με περίμενε μια τρομαχτική έκπληξη, που πιστεύω ότι αυτό είναι και το βασικό χαρακτηριστικό του. Έχει ένα, όντως, παιχνίδι κρεμάλας! Έμεινα λοιπόν κάπου δύο ώρες, έχοντας χίλια δυο άλλα, να παίζω κρεμάλα, στο παιχνίδι που μου επέτρεπε ο Νίκος Παργινός. Όπου οι φράσεις που σχηματίζονταν, ήταν φράσεις σπουδαίων ανδρών. Και χάρηκα ακόμα μια φορά, το πόσο ευρηματικός είναι.

Τον Νίκο Παργινό, τον θεωρώ κάπως προσωπική μου υπόθεση. Όχι επειδή δεν θεωρώ προσωπική υπόθεση και τους άλλους συγγραφείς της σειράς ή και την ίδια τη σύγχρονη πεζογραφική σειρά στο φινάλε, αλλά επειδή πουθενά αλλού και σε κανέναν άλλον δεν ένιωσα τόσο να συμμετέχω. Στο πρώτο του βήμα, και στο αμέσως επόμενο, και στο μεθεπόμενο, το ιδιαίτερο και εξελικτικό βήμα.
Όταν πρωτόπιασα την «Κρεμάλα» στα χέρια μου, το πρώτο που χάρηκα ήταν το εύρημα. Μια ολόκληρη ιστορία που συμπληρώνεται γράμμα το γράμμα, ακριβώς σαν τη ζωή και σαν κρεμάλα. Το παιδικό μας παιχνίδι που έγινε βρόγχος και γρίφος και τελικά αποδεικνύεται ένα ακόμα εγκεφαλικό εφιαλτικό παιχνίδι.
Το αμέσως επόμενο που με συγκίνησε ήταν η φιλία του. Εκείνο το αποκαλυπτικό «μαζί», όταν ο ένας γίνεται ο καθρέπτης για τον άλλον, κατά συνέπεια, και κανείς δεν χάνεται, ούτε αυτός ο νεκρός από τροχαίο Δημήτρης, που βίωμά τους καθημερινό γίνεται και επιβιώνει για πάντα στις λέξεις και στις σιωπές της ιστορίας.
Τον δικό μου νεκρό «Δημήτρη», Χρήστο τον λέγανε. Και η ανάμνησή του, είχε γεννήσει μια ποιητική συλλογή, όχι μιαν ιστορία. Στην πορεία ήρθαν τόσα πολλά και προστέθηκαν. Η κουρασμένη, μαραζωμένη ζωή του Πάκη. Ποιος από μας κάποια στιγμή δεν χάνει το νόημα και δεν αισθάνεται ότι παίζει με χαρτιά εν τέλει σημαδεμένα; Το συγγραφικό θηρίου του άλλου, που από ανάγκη επιβίωσης τον χρίζει «εν μία νυχτί» συγγραφέα. Οι εμμονές, αυτή η ιδιότυπη τελικά καταδίωξη, εμείς ο διώκτης και ο φυγάς, ενίοτε δίχως συνείδηση, ταυτοχρόνως. Κι ύστερα ήταν κι η ατμόσφαιρα. Εκείνη η αχλή που σε βάζει στα σπίτια τους, σε χώνει βαθιά στη ψυχή τους, σε εξαφανίζει στον εφιάλτη τους. Εκείνο όμως που περισσότερο μου άρεσε, ήταν αυτό το διανοητικό παιχνίδι, η «Κρεμάλα» που είναι πάντοτε εκεί, και ενίοτε «καίγεσαι», αν δεν επιλέξεις με απόλυτη προσοχή το κάθε σου γράμμα.
Σ’ ένα διάστημα περίπου τριών - τεσσάρων ετών, οφείλω να ομολογήσω, ότι ο Νίκος έκανε άλματα, υπογράφοντας με την ίδια ακριβώς συγγραφική ευστροφία δύο ακόμα ιστορίες – αινίγματα, αποδεικνύοντας πως η πρωτοτυπία εντέλει δεν έτυχε, αλλά είναι ιδιαίτερο συγγραφικό ύφος και βλέμμα. Ύστερα, είναι και από την Κέρκυρα, και η Κέρκυρα για μένα δεν είναι μονάχα ένα βιβλίο, είναι το παραμύθι μου που ποτέ δεν αποχαιρέτησα. Κι ας ισχυρίζομαι πως «Χαίρε παραμύθι μου» στο προηγούμενο βιβλίο. Ύστερα, απόψε εδώ, είναι και η Άντζελα, μια φίλη από τα παλιά, μια γυναίκα και πολιτικός που αγαπώ πολύ και θαυμάζω για την ευαισθησία και το νέο ύφος και ήθος που έφερε. Η Άντζελα Γκερέκου που απόψε μας τιμά με την παρουσία της.
Δεν θα σας κουράσω άλλο, μονάχα αυτό θα ήθελα να σας πω, να τον προσέξετε τον Νίκο, γιατί θα τον βρείτε πάλι και πάλι μπροστά σας. Και επειδή η κρεμάλα βρίσκεται πάντοτε εδώ. Ποτέ δεν ήταν τα παιδικά παιχνίδια τόσο αθώα. Τελειώνοντας, θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους εσάς και την «Άγκυρα», την αδελφική μου φίλη Αναστασία Παπαδημητρίου και την Αννούλα για την εμπιστοσύνη σε μένα και στους νέους γενικότερα. Σας ευχαριστώ πολύ.

(Από την παρουσίασης της "Κρεμάλας" στην Αθήνα στις 13 Φεβρουαρίου 2006)