Συντροφικές συμβουλές με το γάντι

Το πρόβλημα του ΠΑ.ΣΟ.Κ. εντοπίζεται στις διαφορετικές οπτικές γωνίες βλέψης της κοινωνίας και των προβλημάτων της. Δεν είναι ιδεολογικό. Δεν είναι θέμα προσώπων. Δεν είναι θέμα ταυτότητας. Είναι θέμα διαβατηρίου. Το κοινωνικό διαβατήριο του κινήματος δεν περνάει στον κόσμο και θέλει ανανέωση.
Ως κίνημα αλλαγής και μεταρρύθμισης, το ΠΑ.ΣΟ.Κ. μπόρεσε να αναρριχηθεί στην εξουσία. Μόνο που αυτή του η εξουσία αποδείχθηκε η αχίλλειος πτέρνα του. Ίσως γιατί το κίνημα έχασε ίσως τη μοναδική του ευκαιρία να αποδείξει την ίδια του την ταυτότητα. Είκοσι χρόνια είναι πολλά και δεν σηκώνουν δικαιολογίες.
Σήμερα, το ΠΑ.ΣΟ.Κ. βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση. Περνά κρίσιμες μέρες. Έχω την εντύπωση πως όσο το ενδιαφέρον των στελεχών του κόμματος στρέφεται στα ενδότερα, τόσο μεγαλύτερο θα είναι το χάσμα μεταξύ των διαφορετικών τάσεων που έχουν αναπτυχθεί στο εσωτερικό του.
Ας δούμε όμως τους λόγους που, κατά την ταπεινή μου άποψη, το ΠΑ.ΣΟ.Κ. απέτυχε να συσπειρώσει τον κόσμο του και να διεκδικήσει την εξουσία στις πρόσφατες εκλογές.

• Ένας ηγέτης που αποδείχθηκε «λίγος» στα μάτια του κόσμου σε σύγκριση με το ηγετικό και πληθωρικό προφίλ του Κώστα Καραμανλή. Χωρίς σαφή λόγο, χωρίς αρχή, μέση και τέλος, χωρίς την απαραίτητη γνώση και επίγνωση. Όπως και να το κάνουμε στην Ελλάδα ψηφίζουμε πρόσωπα και όχι προγράμματα.
• Μια αντιπολιτευτική δράση που παρέμεινε φανατικά «στείρα» υπερασπίζοντας μετά δυσκολίας το όποιο όραμα μιας εκσυγχρονιστικής Ελλάδας που είχε φέρει την «άνοιξη» στη χώρα.
• Μια ιδεολογική απομάκρυνση από τους σημαντικούς αγώνες των κοινωνικών στρωμάτων που παραδοσιακά υποστήριζαν τον χώρο του κινήματος. Το κενό αυτό εκμεταλλεύτηκαν τα κόμματα της Αριστεράς, και καλά έκαναν. Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. έμεινε χωρίς κοινωνικό έρεισμα. Χωρίς κοινωνικούς αποδέκτες. Οι αγρότες, η εργατική τάξη, οι μικρομεσσαίοι επιχειρηματίες, οι άνεργοι, οι συνταξιούχοι, οι φοιτητές το απέρριψαν. Ποιοι τελικά το υποστήριξαν; Τα λαμόγια του χρηματιστηρίου; Οι μεγαλοεκδότες και οι εργολάβοι της μίζας και της ρεμούλας; Αυτό είναι το βασικό ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί.
• Μια προγραμματική ασάφεια που αποδείχθηκε περίτρανα στις χαώδεις εσωτερικές διαφορές σε σημαντικά θέματα, της παιδείας, της εξωτερικής πολιτικής, της οικονομίας, του περιβάλλοντος.
• Ένα κυβερνητικό παρελθόν που ποτέ δεν ξεπεράστηκε. Ποτέ δεν υπήρξαν σαφή συμπεράσματα και αυτοκριτική για τα λάθη και τις παραλείψεις του παρελθόντος.
• Μια ανανέωση που πραγματοποιήθηκε μόνο από την ίδια την κοινωνία μέσω του σταυρού και όχι από την ίδια την κεντρική εξουσία που έπρεπε να πάρει δραστικά μέτρα και να περισώσει το ιδεολογικό προφίλ του κινήματος.
• Μια εσωστρέφεια που φάνηκε προεκλογικά. Κάποιοι περίμεναν στη γωνία το πράσινο για να ξεχυθούν στο προσκήνιο.

Αν με ρωτάτε τι πρέπει να αλλάξει για να ξαναβρεί το ΠΑ.ΣΟ.Κ. τη χαμένη του ταυτότητα είναι απλό. Δεν είναι μόνο θέμα προσώπων, αλλά και τα πρόσωπα είναι σημαντικά. Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. πρέπει να ανανεώσει το διαβατήριό του στις επάλξεις του αγώνα των κοινωνικών τάξεων. Να επαναπροσδιορίσει την ταυτότητά του περιχαρακώνοντας τα λαμόγια και τις γνωστές φάτσες των «αγωνιστών» της πολυθρόνας και της μίζας. Ή αν θέλει να κλείσει τα μάτια, να περιμένει να πέσει ως ώριμο φρούτο μετά από είκοσι χρόνια το κάστρο της Δεξιάς. Τόσα χρόνια χρειάζονται για να γίνει κατανοητή και στον τελευταίο πολίτη η κυβερνητική σύγκριση των κομμάτων εξουσίας. Ή μπορεί να ξεκινήσει από το μηδέν. Όπως ο Ανδρέας... «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο».