Η ομιλία της κας Κορίνας Ζουπάνου στην παρουσίαση του "Κανόνα" στην Πάτρα

Η πρόεδρος του Συλλόγου των εν Πάτραις Κερκυραίων κα Κορίνα Ζουπάνου - Σκρεμμύδα
κατά τη διάρκεια της ομιλίας της στην παρουσίαση του "Κανόνα της ορθής γωνίας"
στην Πάτρα, στις 20 Οκτωβρίου 2014

Τρομερόν και φρικτόν άκουσμα! Μέγα και ανήκουστον δυστύχημα κατέλαβε την Ελλάδα! Άνδρες αιμάτων κατέβαψαν τας ανόσιους χείρας των εις το αίμα του πατρός της Πατρίδος.

Ο Ιωάννης Καποδίστριας, πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδος, ήταν η κορυφαία από τις διαπρεπέστερες πολιτικές και διπλωματικές μορφές της Ευρώπης, που κυριάρχησε στις αρχές του ΙΘ' αιώνα. Υπήρξε ο κύριος συντελεστής της προσπάθειας για εθνική χειραφέτηση, της υπό αναγέννηση πατρίδας στις δυο πρώτες δεκαετίες του δεκάτου ενάτου αιώνα. Γεννήθηκε στην Κέρκυρα, στις 10 Φεβρουαρίου 1776, και ήταν το έκτο παιδί του Αντωνίου και της Διαμαντίνας Καποδίστρια. Προερχόταν από αριστοκρατική οικογένεια καταγεγραμμένη στο Libro d' oro της Κέρκυρας. Ο πατέρας του, Αντώνιος, ήταν από τους πιο αξιόλογους δικηγόρους της Κέρκυρας, με ενεργό ανάμιξη στα πολιτικά δρώμενα που διαμόρφωσαν την τοπική ιστορία. Μέχρι την ηλικία των δώδεκα ετών έλαβε τα πρώτα του γράμματα στα σχολεία της Κέρκυρας. Το 1794 αναχώρησε για την Βενετία με στόχο να σπουδάσει στο πανεπιστήμιο της Πάντοβας. Οι βασικές του σπουδές ήταν στον τομέα της Ιατρικής. Έτσι το 1797 σε ηλικία 21 ετών ο Ιωάννης Καποδίστριας επέστρεψε στην Κέρκυρα όπου άρχισε να ασκεί το ιατρικό έργο, αποσκοπώντας στο να διακονήσει την επιστήμη του και να ανακουφίσει τον ανθρώπινο πόνο. Θεράπευε δωρεάν τους πένητες και μάλιστα τους έδιδε τα απαραίτητα δηλαδή, τα φάρμακα που χρειάζονταν καθώς και τα χρήματα που είχαν ανάγκη.  Εκτός από την άσκηση της ιατρικής, ο Ιωάννης Καποδίστριας ανέπτυξε σημαντική επιστημονική και φιλολογική δραστηριότητα. Με δικές του πρωτοβουλίες ιδρύθηκαν στην Κέρκυρα η «Εταιρεία των Φίλων» καθώς και ο «Εθνικός Ιατρικός Σύλλογος» με σημαντικό έργο στους αντίστοιχους τομείς δραστηριοτήτων τους. Τον Αύγουστο του 1800 ξεσπάει εξέγερση στην Κεφαλληνία κατά των «ευγενών». Ο ηγεμόνας της Κέρκυρας Σπυρίδων Θεοτόκης αποστέλλει στην ταραγμένη Κεφαλονιά τον Ιωάννη Καποδίστρια μαζί με τον Νικόλαο Γραδενίγο Σιγούρο. Εκεί, με εύστοχες πρωτοβουλίες ο Ιωάννης Καποδίστριας ομαλοποίησε την κατάσταση και με την πάροδο του χρόνου αποκαταστάθηκε πλήρως η τάξη. Η εκλεγμένη νέα Γερουσία την 1η Απριλίου του 1803, διόρισε σαν γραμματέα του νεοπαγούς κράτους τον Ιωάννη Καποδίστρια. Δηλαδή, ανέλαβε τα καθήκοντά του ως γραμματεύς Επικρατείας της Επτανησιακής Πολιτείας. Στις 24 Νοεμβρίου 1803 πεθαίνει ο πρόεδρος της Ιονίου Γερουσίας Σπυρίδων Θεοτόκης και την διακυβέρνηση του Κράτους ανέλαβε ο Ιωάννης Καποδίστριας. Τον Μάιο του 1808 ο επικεφαλής του υπουργείου Εξωτερικών της Ρωσίας κόμης Ρομαντζώφ, με μια θερμή επιστολή, η οποία περιείχε το παράσημο του Ιππότη του Τάγματος της Αγίας Άννας, καλούσε τον Ιωάννη Καποδίστρια να προσφέρει τις υπηρεσίες του στο διπλωματικό σώμα της Ρωσίας. Στις 3 Αυγούστου του 1808 ο Ιωάννης Καποδίστριας ξεκίνησε για την Πετρούπολη της Ρωσίας. Στις 20 Απριλίου 1809 ο Ιωάννης Καποδίστριας διορίστηκε Σύμβουλος της Επικρατείας. Στις αρχές του 1814 ο Τσάρος ανέθεσε στον Ιωάννη Καποδίστρια μια νέα δύσκολη αποστολή: την επίτευξη της ουδετερότητας και τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας της Ελβετίας, ώστε να μείνει αλώβητη από το γαλλικό δεσποτισμό. Έτσι κατόρθωσε να συνδέσει την Ελβετική ομοσπονδία με τον Συνασπισμό των Μεγάλων Δυνάμεων. Ουσιαστικά ο Ιωάννης Καποδίστριας ίδρυσε και οργάνωσε την σύγχρονη Ελβετία. Το διοικητικό σύστημα που εισήγαγε τότε, εξακολουθεί και σήμερα να αποτελεί τη βάση του Ελβετικού πολιτεύματος. Η άνοιξη του 1827 σηματοδότησε καταιγιστικές εξελίξεις για το νεοσύστατο ελληνικό κράτος. Η Γ΄ Εθνική Συνέλευση των Ελλήνων που συνήλθε στην Τροιζήνα, έκανε αποδεκτή και ψήφισε ομόφωνα την πρόταση να ανατεθεί στον Ιωάννη Καποδίστρια η εξουσία της Ελληνικής Πολιτείας, για μια θητεία διαρκείας επτά ετών. Τελικά, τον  Ιανουάριο του 1828 o Καποδίστριας αναχώρησε με τη συνοδεία του, για την Ελλάδα με προορισμό το λιμάνι του Ναυπλίου. Το πρωϊ της Κυριακής της 27ης Σεπτεμβρίου 1831, ενώ ο Καποδίστριας μετέβαινε στο ναό του Αγίου Σπυρίδωνος για να παρακολουθήσει τον Όρθρο και τη Θεία Λειτουργία, συνάντησε τον θάνατο. Έτσι τερματίστηκε η ζωή και το έργο του Ιωάννη Καποδίστρια. Οι συνέπειες από τον βίαιο τερματισμό της ζωής αυτής της εξέχουσας φυσιογνωμίας, βαρύνουν ακόμη και σήμερα δυσμενώς την χώρα μας, αφού έκτοτε δεν έχει αναδειχθεί άλλη πολιτική προσωπικότητα που να συγκεντρώνει τέτοιες αρετές : Τιτάνιο έργο, απαράμιλλη αυταπάρνηση, πολιτική οξύνοια, διπλωματική διορατικότητα, ψυχική ευγένεια, εσωτερική καλλιέργεια, υψηλό παιδαγωγικό ιδεώδες και αταλάντευτη πρόσδεση στην ορθόδοξη πίστη.

Ο Σταμάτης Βούλγαρης, πρώτος πολεοδόμος της Ελλάδας, γεννήθηκε στην Κέρκυρα, στο Ποτάμι Λευκίμμης το έτος 1774. Ήταν γιος του Αλέξανδρου Βούλγαρη του Αλοϊζίου και της Λουκίας Πανδή. Σε ηλικία επτά ετών γράφεται στο σχολείο της Αγίας Ιουστίνης στην Γαρίτσα, όπου μαθαίνει τα πρώτα γράμματα. Νεαρός ακόμη διακρίθηκε για την γενναιότητα του. Στη διάρκεια της Ρωσοτουρκικής πολιορκίας (1799), ένα βλήμα από κανόνι που δεν είχε εκραγεί έπεσε στο θέατρο San Giacomo της Κέρκυρας. Ο Σταμάτης Βούλγαρης κατάφερε να εξουδετερώσει το βλήμα τραβώντας το φυτίλι. ‘Εσωσε έτσι το θέατρο αλλά και ένα Γαλλικό στρατιωτικό απόσπασμα, που εκείνη τη στιγμή περνούσε παραδίπλα μεταφέροντας βαρύ οπλισμό και πυρομαχικά. Οι Γάλλοι τιμώντας τον ηρωισμό του Βούλγαρη, τον κατέταξαν στη φρουρά και όταν έφυγαν για τη Γαλλία ο νεαρός πήγε μαζί τους. Έτσι ο Βούλγαρης πήγε στη Γαλλία, έγινε αξιωματικός του Γαλλικού Στρατού και σπούδασε πολεοδόμος. Σπούδασε στο Κολέγιο των ‘‘Τεσσάρων Εθνών’’ και στην ιστορική και γεωγραφική υπηρεσία του γαλλικού στρατού, ενώ πήρε αρκετά μαθήματα ζωγραφικής. Ο Καποδίστριας, πριν από την κάθοδο του στην Ελλάδα, θεωρούσε απαραίτητη την παρουσία στρατιωτών, που θα συνέβαλαν στην απελευθέρωση των υποδούλων ακόμη εδαφών και, ταυτόχρονα, θα ήταν φορείς πολιτιστικής ανάπτυξης. Παρά τις προσπάθειές του, δεν κατόρθωσε να στρατολογήσει το κατάλληλο σώμα. Όταν βρέθηκε στο Παρίσι, τον Οκτώβριο του 1827, περιορίστηκε να ζητήσει 3-4 Γάλλους αξιωματικούς από τη γαλλική κυβέρνηση (Υπουργείο Πολέμου), για να τους χρησιμοποιήσει ως συμβούλους για την οργάνωση του στρατού στην Ελλάδα. Μεταξύ αυτών που έφτασαν ήταν και ο επτανησιακής καταγωγής Σταμάτης Βούλγαρης, ο οποίος έγινε ο πρώτος πολεοδόμος της απελευθερωμένης Ελλάδος. Ολοκλήρωσε τα πολεοδομικά σχέδια για εννέα ελληνικές πόλεις. Στις 5 Δεκεμβρίου 1826, ανέλαβε να ετοιμάσει το σχέδιο της νέας πόλης των Πατρών και στις 26 του Γενάρη 1829 το υπέβαλε στον Καποδίστρια, ο οποίος και το ενέκρινε. Τον Αύγουστο του 1830 ο Βούλγαρης, άρρωστος, επέστρεψε στην Γαλλία και το 1831 προάχθηκε σε Ταγματάρχη. Ο Σταμάτης Βούλγαρης εκτός από πολεοδόμος διακρίθηκε και ως ζωγράφος. Το 1902 ξεκίνησε μια μεγάλη φιλία μεταξύ του Σταμάτη Βούλγαρη και του μεγάλου ζωγράφου Ντα Βιντ.  Στο πολεμικό Μουσείο Αθηνών σώζεται πίνακάς του με θέμα την Έξοδο του Μεσολογγίου. Επίσης, μετά την αποστράτευσή του από το Γαλλικό Στρατό έγραψε τρία βιβλία. Το πρώτο βιβλίο με τίτλο "Notice sur le Comte Capodistrias de la Grece", περιλαμβάνει συνοπτική παρουσίαση του Κόμη Ιωάννη Καποδίστρια, Κυβερνήτη της Ελλάδας. Το βιβλίο αποτελεί μια από τις εγκυρότερες μαρτυρίες για την περίοδο της διακυβέρνησης της χώρας από τον Ιωάννη Καποδίστρια με πολλές και σημαντικές πληροφορίες, τόσο στο κείμενο, όσο και στις υποσημειώσεις. Το δεύτερο με τίτλο "Ηθοπλαστική μελέτη" των σημαντικότερων εικαστικών έργων της γκαλερί του Λουξεμβούργου (1818) και εξέταση της γαλλικής ζωγραφικής των αρχών του 19ου αιώνα. Το τρίτο βιβλίο του με τίτλο "Αναμνήσεις", περιλαμβάνει μια σειρά από δοκίμια που γράφτηκαν σε διάφορες χρονικές περιόδους από το 1821 μέχρι το 1834. Μερικά από αυτά αναφέρονται στις αναμνήσεις από τη ζωή του στη Γαλλία και τα ταξίδια του, ένα είναι αφιερωμένο στο θάνατο του λόρδου Βύρωνα και ένα στην επίσκεψη του Θεμιστοκλή στο Βουλευτήριο της Κέρκυρας. Το βιβλίο συνοδεύεται από μια σειρά σχεδίων, μεταξύ των οποίων τα σχέδια των Πατρών και της Ναυπάκτου με αναφορά στην τελευταία πολιορκία της πόλης. Το 1838 επέστρεψε στην Κέρκυρα και έμεινε στο προάστιο Ποταμός, όπου πέθανε το 1842. Η διαθήκη και οι επιστολές του, μας προσανατολίζουν για το υψηλό ήθος και τη μεγάλη του προσωπικότητα.